Người Việt xưa quan niệm rằng việc kiêng kỵ trong năm mới sẽ giúp cầu may mắn, tránh xui xẻo và đảm bảo một năm thuận lợi. Những điều kiêng kỵ này nhằm duy trì hành vi đúng mực trong những ngày Tết, với hy vọng "đầu xuôi, đuôi lọt".

Tết Nguyên đán không chỉ đơn thuần là dấu mốc chuyển từ năm cũ sang năm mới mà còn có ý nghĩa lớm về văn hóa và tâm linh. Người Việt Nam coi năm mới Âm lịch là sự khởi đầu cho vận hạn của 12 tháng tiếp theo, vì vậy những việc mình làm trong dịp đầu xuân có thể ảnh hưởng tốt hoặc xấu cho bản thân và gia đình suốt cả năm, cả  về sức khỏe, tiền bạc, công việc hay gia đạo. Những kiêng kỵ vì thế mà ra đời nhằm cầu may, tránh rủi.

Những kiêng kỵ đầu năm mới của người Việt xưa

Theo nhà nghiên cứu văn hóa Phùng Hoàng Anh (Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam), để năm mới luôn gặp may mắn và điều tốt lành, người Việt xưa dặn dò nhau một số điều kiêng kỵ sau:

• Kiêng cho lửa và cho nước đầu năm: Lửa tượng trưng cho may mắn, tài lộc; nước là sự tươi mới, sinh sôi. Do đó người Việt kiêng cho hai thứ này vào mấy ngày đầu năm tránh để gia đình không bị thiếu thốn, sa sút trong năm mới.
• Kiêng làm vỡ đồ hoặc sử dụng đồ vật kém may mắn: Việc làm vỡ đồ trong ngày đầu năm được xem như điềm gở, gây chia cắt gia đình. Đối với dao kéo, người xưa cũng khuyên hạn chế sử dụng vì cho rằng chúng mang theo sát khí, có thể cắt đứt lương duyên cũng như tài vận, tuổi thọ của gia chủ.
• Không nói tục, chửi bậy hay những lời xui xẻo trong ngày đầu năm mới: Những ngày này, mọi người nên trò chuyện vui vẻ, dùng từ ngữ dễ nghe, nói lời may mắn; giữ hòa khí, người lớn tránh quát mắng trẻ nhỏ, tránh tiếng khóc để một năm luôn vui vẻ, hòa thuận.
• Vay mượn hoặc đi đòi nợ cũng kiêng kỵ đầu năm mới của người Việt. Nếu có nợ nần thì nên được hoàn trả, giải quyết trước Tết để tránh đem xui xẻo vào năm mới. 
• Kiêng quét nhà: Người xưa tin rằng quét nhà đầu năm là đuổi tài lộc, may mắn ra ngoài, nên bạn hãy vun rác lại vào một chỗ cho gọn, để đến ngày hóa vàng mới đổ. 
• Ngủ qua đêm ở nơi khác là một kiêng kỵ đầu năm mới của người Việt xưa: Trong 3 ngày Tết, mọi người nên về nhà sớm, không ngủ nhờ nhà người khác để tránh phiền hà cũng như bảo đảm một năm mới êm ấm, hòa thuận 
• Kiêng xông đất hoặc chúc Tết khi đang chịu tang: Xông đất đầu năm là phong tục tốt đẹp vẫn luôn được nhiều gia đình coi trọng. Người xông đất phải là người vui vẻ, cởi mở, có tuổi hoặc mệnh phù hợp với gia chủ trong năm đó. Tuy nhiên, nếu đang chịu tang thì mọi người không nên xông đất cũng như hạn chế thăm hỏi để tránh mang theo năng lượng buồn.

Những điều nên làm trong năm mới để thu hút may mắn 

Tết Nguyên đán là dịp lễ quan trọng trong năm, gia chủ được khuyên thực hiện những việc sau để thu hút may mắn và có một khởi đầu thật thuận lợi, suôn sẻ: 

• Dọn dẹp và trang trí nhà cửa: Cuối năm là dịp để vứt bỏ những vật dụng hư hỏng, cũ kỹ, nhất là ở khu vực cửa chính và phòng khách để thanh lọc những nguồn năng lượng không tốt, tạo không gian trưng bày thêm cây phong thủy như cây kim tiền, cây phát tài hay những chậu lan, cành đào, cậy quất... để làm mới không gian sống, chào đón năm mới. 
• Thực hiện nghi lễ truyền thống: Thắp hương, cầu nguyện tổ tiên, ban thần Tài hay đi chùa để cầu tài, cầu lộc, cầu bình an. Lì xì để lan tỏa năng lượng tốt và tạo niềm vui cho mọi người 
• Mặc những trang phục có màu sắc tươi sáng, rực rỡ để thu hút vận may 
• Thanh lọc và cân bằng năng lượng cá nhân để loại bỏ những điều tiêu cực bằng cách thiền định và thư giãn, dùng nến thơm hoặc tinh dầu để thanh lọc không gian sống và làm việc.
• Cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần bằng cách luyện tập thể dục thể thao, đọc sách, thiền định...